Bloed geven: hoe, waar en mag ik?
Bloed, plasma of plaatjes geven. Dat doen we voor elkaar. Voor wie het nodig heeft. Op een dag is dat misschien jouw buurman, je teamgenoot of je moeder. Help ook mee! Hoe het in z'n werk gaat? Of je mag doneren? Waar het kan? Vind hieronder het antwoord op al je vragen.
Mag ik geven?
Hoe kom ik snel te weten of ik mag doneren?
Doorloop even de online donorzelftest. Zo weet je meteen of je voldoet aan de belangrijkste criteria om bloed, plasma of bloedplaatjes te mogen geven. Is het resultaat positief? Maak meteen je afspraak. Heb je nog vragen? Lees dan zeker verder op deze pagina.
Heb je recent corona (gehad) of in quarantaine gezeten?
Had je zélf een bevestigde corona-diagnose?
- Dan vragen we om minstens 2 weken te wachten met doneren. Te tellen vanaf het moment dat je volledig hersteld was: medicatievrij én klachtenvrij. Of als je symptoomvrij was: te tellen vanaf de dag van je positieve PCR-test. Hoewel er geen aanwijzingen zijn dat het virus via bloed kan overgedragen worden, nemen we veiligheidshalve deze maatregel.
Was je quarantaine het gevolg van een risicocontact?
- Was je contact langer dan 15 minuten? Op minder dan 1,5 meter? En zonder mondmasker? Dan wacht je 10 dagen met doneren na het laatste contact (of na de volledige genezing van de persoon). Dat geldt zowel voor het geven van bloed, plasma als bloedplaatjes. Oók als je ondertussen zelf negatief testte op corona en ook als je al uit quarantaine mocht, blijft de wachttijd van 10 dagen gelden.
Kortom, niet het moment waarop je uit quarantaine komt, bepaalt wanneer je weer kan doneren. Wél het moment van het risicocontact of het moment waarop je hersteld bent van corona.
Kreeg je recent een boosterprik of coronavaccin?
Ondervind je géén algemene symptomen?
- Dan mag je doneren vanaf de 2e dag na je coronavaccin of boosterprik.
Heb je wél algemene symptomen?
- Eerst en vooral: verzorg jezelf goed. Je wacht in dit geval met bloed, plasma of plaatjes doneren tot 1 week nadat de symptomen verdwenen zijn. Wat zijn algemene symptomen? Dat zijn abnormale vermoeidheid, veralgemeende spierpijn, rillingen of koorts bijvoorbeeld.
Kreeg je in het buitenland een vaccin? En was dat een ander vaccin dan Moderna, Pfizer, AstraZeneca of Johnson & Johnson?
- Dan wacht je 4 weken met doneren.
Ook als je deelnam aan een experimentele fase van de corona-vaccinatie, is er een wachttijd van 4 weken. Kortom, in tegenstelling tot het traditionele griepvaccin (geen uitstel nodig daar), wacht je na vaccinatie tegen corona even met doneren. Het maakt daarbij niet uit of je een basisvaccin of boosterprik kreeg.
Tip voor als je de datum van je geplande vaccin kent:
- Hou rekening met de mogelijke wachttijd bij het maken van je donatie-afspraak. Tot gauw op de bloedinzameling!
Ging je naar het buitenland in de voorbije maanden?
Ben je verkouden of ziek (geweest)? Of heb je een infectie?
Had je recent lichte klachten aan de luchtwegen (bvb. snotteren, hoesten of keelpijn)?
- Dan vragen we - in deze coronatijden - om minstens 2 weken te wachten met doneren. Te tellen vanaf het moment dat je volledig hersteld was: medicatievrij én klachtenvrij. Elke kleine verkoudheidsklacht zou namelijk het gevolg kunnen zijn van een coronabesmetting. Daarom geldt hier de standaard uitstelperiode van infectieziektes, namelijk 2 weken. Om elk risico zeker uit te sluiten.
Was je recent grieperig, maar had je géén bevestigde corona-diagnose?
- Ook dan vragen we om minstens 2 weken te wachten met doneren. Te tellen vanaf het moment dat je volledig hersteld was: medicatievrij én klachtenvrij.
Had je recent een infectie ter hoogte van de bovenste luchtwegen (bvb. koorts, snotteren, hoesten, keelpijn, oorontsteking, bronchitis, longontsteking …), maar had je géén bevestigde corona-diagnose?
- Ook dan vragen we om minstens 2 weken te wachten met doneren. Te tellen vanaf het moment dat je volledig hersteld was: medicatievrij én klachtenvrij.
Bij koorts of ziekte door een virale of bacteriële infectie?
- Na het verdwijnen van je symptomen en na het einde van je behandeling (volledige genezing), vragen we om nog 2 weken te wachten vooraleer weer te doneren.
Bij een tekenbeet?
- Als de teek werd verwijderd binnen de 24 uur en er kwamen géén symptomen bij kijken en je kreeg géén behandeling, dan kan je gewoon bloed of plasma of plaatjes geven. Zonder uitstel.
- Als de teek níet binnen de 24 uur werd verwijderd (los van symptomen of behandeling), wacht je 1 maand met doneren.
- Als je symptomen kreeg van en/of een behandelingvoor de ziekte van Lyme, dan wacht je 4 weken met bloed of plasma of plaatjes geven. Te tellen vanaf het verdwijnen van de symptomen én het stopzetten van de behandeling.
Ben je hiv-positief of heb je aids?
-
Dan mag je nooit doneren. Ook niet als je virusremmers (ART: antiretrovirale therapie) neemt en een ondetecteerbare virale lading hebt. Zie ook het antwoord over medicijnen en vaccinatie.
Heb je ooit hepatitis B, C of syfilis doorgemaakt of er positief op getest?
- Dan mag je nooit doneren.
Lijd je aan hemofilie (stoornis van de bloedstolling)?
- Dan mag je nooit doneren.
Lijd je aan een erfelijke vorm van hemochromatose? En ben je verder gezond? Dan kan je bloed, plasma en bloedplaatjes doneren, op voorwaarde dat je elk jaar een attest van je behandelende arts krijgt waarin wordt bevestigd dat:
- je je in de onderhoudsfase van de behandeling bevindt en je ferritinegehalte (de ijzerreserve) binnen de referentiewaarden valt;
- je hoogstens 1 aderlating nodig hebt om de 2 maanden;
- je geen orgaanschade vertoont door hemochromatose.
Heb je hemochromatose, voldoe je aan die 3 criteria en wil je doneren? Dan raden we aan eerst de donorzelftest te doorlopen. Daarna de begeleidende brief te downloaden met het medische attest om te laten invullen en ondertekenen door je arts. Breng tot slot het attest, samen met de resultaten van een recent (minder dan 1 maand oud bij attestering) laboratoriumonderzoek voor ferritine (je ijzerreserve), mee naar de bloedafname. Daar geef je het aan de arts.
Goed om weten nog:
- Het attest moet jaarlijks hernieuwd worden.
- Als hemochromatosepatiënt kan je maximaal 6 keer per jaar bloed geven. Met minstens 2 maanden tijd tussen 2 bloeddonaties.
- Als hemochromatosepatiënt mag je ook plasma of bloedplaatjes doneren. Hou er wel rekening mee dat je na een plasma- of bloedplaatjesdonatie 14 dagen moet wachten voor je weer bloed kan doneren.
Bij ernstige ziekte (bvb. ooit kanker gehad) of last van hart- of vaatziekten? Dan neem je het best eerst even contact op met onze donorartsen (tijdens de kantooruren):
- Voor Oost- & West-Vlaanderen: medischsecretariaat.gent@rodekruis.be of 09 244 56 65.
- Voor andere regio's: medischsecretariaat.mechelen@rodekruis.be of 015 44 57 44.
Ben je met een zieke in contact geweest?
Was je zelf niet ziek, maar ben je wél in nauw contact geweest met iemand die ziek is (bvb. een huisgenoot)?
- Dan vragen we om minstens 2 weken te wachten met doneren. Te tellen vanaf het moment dat de persoon volledig hersteld was: medicatievrij én klachtenvrij. Of te tellen vanaf jouw recentste contact met die zieke persoon. Met ziekte wordt bedoeld: snotteren en/of hoesten en/of keelpijn en/of grieperig zijn en/of koorts en/of algemeen onwel zijn en/of braken en/of diarree.
- Uitzondering: als de zieke persoon jonger is dan 12 jaar en enkel last heeft van verkoudheidsklachten (verstopte neus en/of neusloop, eventueel samen met niezen of een kuchje), zonder koorts van 38 graden of meer, zonder geur- of smaakverlies, zonder hoesten en ademhalingsmoeilijkheden, zonder spierpijn, vermoeidheid, keelpijn, hoofdpijn en gebrek aan eetlust, dan is er geen uitstel van toepassing na het nauwe contact. Uiteraard op voorwaarde dat je zelf geen symptomen hebt.
- Had de zieke persoon een bevestigde corona-diagnose? En was je contact met hem of haar langer dan 15 minuten? Op minder dan 1,5 meter? En zonder mondmasker? Dan wacht je 10 dagen met doneren na het laatste contact (of na de volledige genezing van de persoon). Dat geldt zowel voor het geven van bloed, plasma als bloedplaatjes. Oók als je ondertussen zelf negatief testte op corona en óók als je al uit quarantaine mocht, blijft de wachttijd van 10 dagen gelden.
Kwam je in contact met iemand met een bevestigde corona-diagnose, maar heb je zelf geen enkele klacht?
- Was je contact met hem of haar langer dan 15 minuten? Op minder dan 1,5 meter? En zonder mondmasker? Dan wacht je 10 dagen met doneren na het laatste contact (of na de volledige genezing van de persoon). Dat geldt zowel voor het geven van bloed, plasma als bloedplaatjes. Oók als je ondertussen zelf negatief testte op corona en ook als je al uit quarantaine mocht, blijft de wachttijd van 10 dagen gelden.
Die contactmaatregelen gelden niet voor zorgverleners die gepast gebruik maken van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) volgens activiteit.
Neem je medicijnen? Kreeg je pas een vaccinatie?
Als je medicijnen neemt of je bent net gevaccineerd, vormt die medicatie of dat vaccin zelf meestal geen obstakel om te mogen doneren. Soms is wél de onderliggende reden - de reden waarom je die medicatie of dat vaccin kreeg - een reden tot uitstel.
Bekijk het overzicht van medicatie waarvoor uitstel geldt
Je kan tijdelijk geen bloed, plasma of plaatjes geven als je een van de volgende vaccins gekregen hebt:
- Coronavaccin: het uitstel is afhankelijk van je eventuele symptomen. Je leest het hier.
- Levende vaccins: je wacht 1 maand met doneren.
- Hepatitis B vaccin: je wacht 2 weken met doneren.
Onderging je een operatie, kijkonderzoek, gastric bypass of transfusie?
Was het een kijkoperatie of kijkonderzoek (endoscopie)?
- Dan wacht je 2 maanden met doneren als de dokter het onderzoek met rigide scoop heeft gedaan.
- Of 4 maanden als het met flexibele scoop was.
Was het een gewone operatie?
- Dan wacht je 2 maanden bij kleine ingrepen.
- Of 4 maanden bij grote ingrepen.
- Als de ingreep uitgevoerd werd onder lokale verdoving en alle wonden genezen zijn, dan volstaat doorgaans een uitstel van 2 weken.
Onderging je een gastric bypass?
- Dan wacht je 4 maanden. En vervolgens mag je alleen nog plasma doneren, geen bloed meer.
Heb je een transfusie ondergaan?
- Dan wacht je 4 maanden met doneren.
Toch nog vragen of twijfels of je mag doneren in jouw (medische) situatie? Neem gerust contact op met ons medisch secretariaat.
- Voor Oost- & West-Vlaanderen: medischsecretariaat.gent@rodekruis.be of 09 244 56 65.
- Voor andere regio's: medischsecretariaat.mechelen@rodekruis.be of 015 44 57 44.
Zijn leeftijd, lengte en gewicht ook criteria?
- Ja. Vanaf 18 jaar mag je doneren. En je moet jonger zijn dan 66 jaar zijn om donor te worden. Na je 66ste mag je blijven doneren als je al eerder bloed, plasma of plaatjes hebt gegeven. En dat niet langer dan 3 jaar geleden. Verder moet je goedkeuring hebben van de arts op de bloedinzameling.
- Betreft gewicht: je moet minstens 50 kg wegen en ook je lengte is bepalend. Bereken online in onze donorzelftest of je in aanmerking komt.
Ben je zwanger of geef je borstvoeding?
Pas 6 maanden na het einde van je zwangerschap mag je opnieuw bloed, plasma of plaatjes geven. Als je na die 6 maanden nog borstvoeding geeft, vormt dat geen bezwaar om te doneren.
Welke seksuele situaties zijn eventueel van toepassing?
Je mag 4 maanden geen bloed, plasma of bloedplaatjes geven:
- Je hebt een nieuwe seksuele partner.
- Je hebt een soa opgelopen (niet hiv, hepatitis B, hepatitis C of syfilis).
- Je seksuele partner lijdt aan syfilis.
Je mag gedurende 12 maanden na het einde van deze risicosituaties geen bloed, plasma of bloedplaatjes geven:
- Je seksuele partner is hiv-positief of heeft aids.
- Je seksuele partner heeft hepatitis B of hepatitis C (te bespreken met de arts).
- Je hebt als man seks gehad met een andere man.
- Je bent een vrouw en je seksuele partner is een man die seks heeft gehad met een andere man.
- Je seksuele partner heeft ooit drugs gespoten.
- Je hebt een risicodragend seksueel contact gehad en wil weten of je besmet bent.
- Jij of je seksuele partner hebben meerdere seksuele partners. Of jij of je partner nemen deel aan groepsseks.
- Je seksuele partner is afkomstig uit een land waar aids en/of hepatitis veel voorkomt (te bespreken met de arts).
- Je hebt geld of goederen ontvangen in ruil voor seks.
- Je seksuele partner doet aan prostitutie.
- Jij of je seksuele partner hebt betaald voor seks.
Ook als je preventieve medicatie neemt om een hiv-infectie te voorkomen, zogenaamde PEP of PrEP (post-exposure of pre-exposure profylaxis), blijven de uitsteltermijnen gelden. Zie ook de info over medicijnen en vaccins..
Je mag geen bloed of bloedplaatjes geven gedurende 28 dagen:
- Je hebt seksueel contact gehad met een man gediagnosticeerd met ZIKA-infectie in de 3 maanden voorafgaand aan het contact.
- Je hebt seksueel contact gehad met een vrouw gediagnosticeerd met ZIKA-infectie in de 8 weken voorafgaand aan het contact.
- Plasma geven is in deze situaties wel toegestaan.
Onderging je een naaldbehandeling? Liet je pas een tatoeage, piercing of permanente make-up zetten?
Wat bij een tattoo, piercing of permanente make-up?
- Dan wacht je 4 maanden met doneren. Alvast je afspraak boeken over 4 maanden? Dat kan hier. Tot dan op de bloedinzameling!
Wat bij acupunctuur, dry needling, myofasciale therapie of een andere therapeutische naaldbehandeling?
- Uitgevoerd door een arts? Dan hoef je niet te wachten en mag je meteen weer doneren.
- Niet uitgevoerd door een arts? Dan mag je meteen weer doneren op vertoon van een geldig attest / bewijs van certificering. Je vindt hier zo een mogelijk attest (.pdf). Zonder attest, moet je 4 maanden wachten met doneren. Alvast je afspraak boeken over 4 maanden? Dat kan hier. Tot dan op de bloedinzameling!
Ben je afkomstig uit of heb je gewoond in een ander land dan België?
- Als je afkomstig bent uit een land waar aids of hepatitis veel voorkomt, kan je doneren vanaf 1 jaar na verlaten van het risicogebied.
- Als je afkomstig bent uit een land waar malaria veel voorkomt, is een bloed- of bloedplaatjesdonatie mogelijk ten vroegste 3 jaar na verlaten van het malariarisicogebied. Ondertussen kan je wel al plasma doneren, na een uitsteltermijn van maximaal 1 jaar.
- Indien je in de periode 1980-1996 alles samengeteld meer dan 6 maanden verbleven hebt in het Verenigd Koninkrijk (Engeland, Schotland, Wales, Noord-Ierland), op het eiland Man, op de Kanaaleilanden Jersey en Guernsey, in Gibraltar of op de Falklandeilanden, dan kom je helaas niet in aanmerking om bloed, plasma of bloedplaatjes te geven.
Vragen of twijfels in jouw situatie? Neem contact op met ons medisch secretariaat:
- Voor Oost- & West-Vlaanderen: medischsecretariaat.gent@rodekruis.be of 09 244 56 65.
- Voor andere regio's: medischsecretariaat.mechelen@rodekruis.be of 015 44 57 44.
Moet ik gevaccineerd zijn tegen corona om te mogen doneren?
Nee. Gevaccineerd zijn tegen corona is geen criterium om bloed of plasma te mogen geven. Dus ook als niet-gevaccineerde kan je doneren als je gezond bent en aan de voorwaarden voldoet. Dat kom je via de donorzelftest snel te weten.
Ben je transgender?
Je mag doneren. Weliswaar geldt een tijdelijk uitstel in sommige situaties. Lees daarover meer op rodekruis.be/trans.
Tandartsbezoek, prikaccident, snijwonde, bijtwonde of drugsgebruik?
Ben je naar de tandarts geweest? Afhankelijk van wat de tandarts heeft gedaan, moet je even wachten voor je je mag aanmelden als donor.
- Tand laten vullen of plaatsen van een kroon: 1 dag wachten.
- Tandsteenverzorging, wortelkanaalbehandeling, tand trekken (en wonde volledig genezen): 7 dagen wachten.
- Gewone controle zonder tandsteenverwijdering: je hoeft niet te wachten, je mag meteen doneren.
Je hebt een prik-, snij-, spat- of bijtaccident(je) gehad? Als je in contact bent geweest met menselijk bloed (of andere lichaamsvochten zoals speeksel of vruchtwater) op bij jou niet intacte huid of slijmvliezen, dan wacht je 4 maanden met doneren. Voorbeelden van zo'n situaties:
- Met een scherp voorwerp of naald waarop mogelijk bloed zat van een andere persoon, heb je jezelf verwond.
- Je bent door iemand gebeten.
- Je bent verpleegkundige en je hebt jezelf geprikt met een naald waarmee je net een patiënt hebt behandeld.
- Je hebt als medisch professional tijdens een operatie spatten in het oog gekregen.
- Met een scherp voorwerp of naald waarop mogelijk bloed zat van een andere persoon, heb je jezelf verwond.
Ook als je na dergelijk incidenteel contact een PEP-behandeling (post-exposure profylaxis) kreeg ter preventie van hiv, blijft de uitsteltermijn van 4 maanden van toepassing. Alvast je afspraak boeken over 4 maanden? Dat kan hier.Tot dan op de bloedinzameling!
Heb je ooit drugs gespoten?
- Dan mag nooit bloed geven.
Heb je drugs gesnoven?
- Dan wacht je 4 maanden met doneren.
Waar geven?
Wat is voor mij de dichtstbijzijnde optie?
Geef de postcode van je woon- of werkplaats in in onze locatiezoeker en je ziet het meteen. Vink ook aan of je bloed, plasma of plaatjes wil geven. Bloed geven kan op elke collecte. Plasma bijvoorbeeld enkel in onze donorcentra. In de locatiezoeker zitten alle inzamelingen vervat. Enerzijds de vaste afnameplaatsen (onze donorcentra in de steden). Anderzijds de mobiele collectes die door heel Vlaanderen trekken van gemeente naar gemeente. Zo vind je handig en snel wat voor jou het beste past.
Kan ik zelf een bloedinzameling organiseren in mijn bedrijf, club of organisatie?
Heeft je bedrijf, bedrijvenpark of organisatie zo’n 1.500 werknemers of sympathisanten? Dan kan jij een bloedinzameling ter plaatse organiseren. We reiken je alle noodzakelijke materiaal aan om iedereen te enthousiasmeren: flyers, banners, filmpjes, standaardmails, affiches en een online inschrijvingsmodule. Contacteer ons op relatiebeheer@rodekruis.be voor meer info.
Minder dan 1.500 collega's of leden? Trek dan met je bedrijf naar Rode Kruis-Vlaanderen. Plan een teamuitje naar het dichtstbijzijnde donorcentrum. Een lossere sfeer voor overleg, informele besprekingen en in teamverband een goede daad doen: alleen maar voordelen!
Wat geven?
Wat is het verschil tussen bloed, plasma en bloedplaatjes?
Je kan op 4 manieren levens redden bij Rode Kruis-Vlaanderen:
- Door bloed te geven. Dan worden jouw rode bloedcellen toegediend aan patiënten die aan bloedarmoede lijden of die ernstige bloedingen hebben, bijvoorbeeld bij ongevallen of operaties.
- Door plasma te geven. Met een plasmadonatie help je patiënten die ernstige stollingsstoornissen hebben door massaal bloedverlies of door bloedziekten, of pasgeboren baby’s met ernstige geelzucht … Je plasma wordt ook gebruikt bij het aanmaken van heel wat medicatie.
- Door bloedplaatjes te geven. Met jouw bloedplaatjesdonatie help je patiënten die zelf onvoldoende bloedplaatjes aanmaken. Vaak zijn dit patiënten met een kwaadaardige bloedziekte (zoals leukemie) of mensen die bestraling of chemotherapie krijgen.
- Door je te registeren als stamceldonor.
Is mijn bloedgroep nodig?
Ja, want elke bloedgroep is echt nodig. Zoals je misschien weet, kan je niet zomaar aan iedereen bloed geven of van iedereen bloed ontvangen. Het hangt af van je ABO-bloedgroep en resusfactor. Je bloedgroep bepaalt dus wie jouw bloed kan ontvangen. Maar dat je met jouw bloedgroep sowieso mensen helpt en levens redt, dat staat vast! Bekijk hier wie jij helpt en hoe de voorraad van jouw bloedgroep er voor staat.
Wat na mijn donatie?
Mag ik meteen sporten of werken na mijn donatie? Wat met eten of alcohol drinken?
Ik zit met een twijfel, klacht of probleem na mijn donatie.
Vragen, opmerkingen of meldingen nadien? Hier vind je alle info die je nodig hebt na jouw donatie.
Krijg ik een bedanking?
Bonnetjes inruilen? Hoe en waar? Jouw voordelen op een rij? Bekijk het hier.
Hoe vaak en hoeveel mag ik geven?
Hoeveel tijd moet je laten tussen donaties?
Bloed
- Je mag max. 4 keer per jaar bloed geven. Na elke bloedgift moet je minstens 2 maanden wachten voordat je opnieuw bloed mag geven. (Enkel onder strikte voorwaarden kan iemand met hemochromatose tot 6 keer per jaar bloed geven.)
Plasma
- Je mag om de 2 weken doneren.
Bloedplaatjes
- Je mag om de 2 weken doneren en max. 24 keer per jaar.
Combinatie
- Als je bloed, plasma en/of bloedplaatjes combineert, dan mag je per jaar max. 26 giften in totaal doen. Na een bloedgift moet je minstens 4 weken wachten voor je weer plasma of bloedplaatjes mag geven, en 2 maanden voor je opnieuw bloed mag geven. Na een plasma- of plaatjesgift moet je ook 2 weken wachten voor een nieuwe bloedgift.
Welke hoeveelheid bloed wordt bij mij afgenomen?
Gemiddeld bevat het lichaam van een gezonde, volwassen persoon 4 à 6 liter bloed, afhankelijk van je gewicht. Een vuistregel is dat een mens ongeveer 1/13e van zijn lichaamsgewicht aan bloed heeft. Mannen hebben doorgaans meer bloed in hun lichaam dan vrouwen. Bij een donatie mag 450 of 470 ml bloed (afhankelijk van je lengte, gewicht en geslacht) afgenomen worden. Bij plasma is de maximale hoeveelheid 650 ml. Bij bloedplaatjes 500 ml. Op basis van de medische vragenlijst en het medische onderzoek voor de afname bepaalt de aanwezige arts hoeveel bloed, plasma of bloedplaatjes jij kan geven. Als je gezond bent, kan je best wat bloed, plasma of bloedplaatjes missen. Je lichaam maakt er immers voortdurend aan.
Hoelang duurt een afname?
Voor een bloedafname hou je in totaal best een uurtje vrij. Je bloedafname zelf mag niet langer dan 12 minuten duren. Voor de afname vul je eerst een vragenlijst in en onderzoekt een arts je. Na de afname bieden we je een drankje aan om het verloren vocht te compenseren. Een plasma-afname duurt 30 à 45 minuten. Een bloedplaatjesafname duurt 60 à 90 minuten. Meer over het verloop van donaties lees je hier.
Hoe garanderen jullie veiligheid en privacy?
Hoe zorgen jullie voor veiligheid?
- Veiligheid is voor ons topprioriteit. We willen dat de donatie veilig verloopt voor jou als donor. En ook voor de patiënt die jouw bloed ontvangt. Daarom mag je in bepaalde gevallen - tijdelijk of permanent - geen bloed, plasma of plaatjes geven. We doen aan donorselectie vóór de bloedgift. We stellen je vragen en doen een kort onderzoek. Onze selectiecriteria zijn wetenschappelijk onderbouwd.
- We zetten enkel speciaal opgeleid personeel in om bloed, plasma en bloedplaatjes af te nemen. Het afnemen van bloed (door veneuze of capillaire punctie) is een verpleegkundige handeling B2 die in het K.B. van 18 juni 1990 bepaald staat als 'Bloedafneming'. Dat K.B bepaalt ook dat de verpleegkundige zelfstandig bloed mag afnemen bij de donor, op voorwaarde dat de arts daar toestemming voor heeft gegeven. In het verleden werd aan andere beroepscategorieën (medisch laboratorium technologen, apothekers) het bijzonder attest ‘Bloedafname door veneuze puncties’ afgeleverd.
- Er wordt gebruik gemaakt van steriel materiaal dat alleen voor jou bestemd is. Na gebruik wordt het weggegooid.
- Je voeding volstaat ruimschoots om de afgegeven bloedbestanddelen snel weer op peil te brengen. Aan vrouwelijke donoren onder de 50 jaar vraagt de arts om gedurende enkele dagen na de bloeddonatie een ijzersupplement in te nemen.
- Ook goede communicatie is een belangrijke voorwaarde voor de veiligheid. Daarom moet je Nederlands, Frans, Engels of Duits spreken om bloed te geven. Elke donor moet voor hij bloed geeft op gesprek bij de afnamearts. De arts doet een kort medisch onderzoek, overloopt je antwoorden op de medische vragenlijst en stelt bijkomende vragen. Je kan bij de arts ook terecht met al je vragen over je donatie. We vragen dus dat je Nederlands, Frans, Engels of Duits spreekt om dat mogelijk te maken. Het is immers belangrijk dat onze afnamearts vragen kan stellen en jou kan begrijpen. Omgekeerd moet jij zijn vragen kunnen begrijpen en beantwoorden. Alleen zo kunnen we garanderen dat het afgenomen bloed veilig is. We doen ons uiterste best om naast Nederlands ook vlot Frans, Engels en Duits te spreken, zodat we zoveel mogelijk donoren kunnen ontvangen. In elk donorcentrum is een vertaling van de medische vragenlijst in het Frans, Engels en Duits beschikbaar.
- We hanteren uiteraard ook coronamaatregelen.
Welke coronamaatregelen gelden er op de bloedinzameling?
Wat zijn de hygiëne- en afstandsregels?
- Toepassing van strikte hand- en hoesthygiëne bij medewerkers en donoren.
- Naleving van afstandsmaatregel van minstens 1,5 meter tussen verschillende personen.
- Breng een eigen balpen mee om de medische vragenlijst in te vullen! Zo beperken we het fysieke contact tussen onze donoren en medewerkers/vrijwilligers nog meer en verloopt je registratie dus extra veilig. Een eigen balpen vergeten? Geen nood, onze medewerkers ontsmetten ieder exemplaar na registratie grondig voor de volgende donor.
Moet ik een covid safe ticket voorleggen als ik kom doneren?
- Nee, bij bloedinzamelingen hoeft dat niet. Een CST (covid safe ticket) moet je voorleggen bij evenementen binnen met meer dan 50. De bloedinzamelingen zijn geen evenementen. Bovendien zijn er niet meer dan 50 personen tegelijk aanwezig. De maatregelen die gelden op onze bloedinzamelingen (zie boven) garanderen de veiligheid op de inzamelingen.
Moet ik een mondmasker dragen wanneer ik kom doneren?
- In het belang van jouw en onze veiligheid op de bloedinzameling en in de donorcentra vragen wij je een chirurgisch mondmasker te dragen. Wanneer je geen mondmasker draagt kan je de bloedinzameling of het donorcentrum niet betreden (ook niet wanneer je beschikt over een attest van je huisarts). Een mondmasker met ventiel niet is toegestaan. In dat geval krijg je een chirurgisch masker aangeboden.
Wordt COVID-19 overgedragen via bloed?
- Er is tot op heden nog voor geen enkel respiratoir virus, inclusief coronavirussen en het griepvirus, aangetoond dat het overdragen kan worden via bloed. COVID-19 is een nieuwe stam van het coronavirus dus het is niet mogelijk om nu al grootschalige onderzoeken te verrichten om sluitende bewijzen te formuleren. Om het virus te kunnen overdragen via transfusie, moet het in je bloed aanwezig zijn. Voorlopig werd bij asymptomatische patiënten het virus niet aangetoond in het bloed waardoor deze mensen het virus niet kunnen overdragen via hun bloedproducten. Enkel bij patiënten met symptomen kon het virus soms teruggevonden worden, al was dit meestal in zeer beperkte hoeveelheden die geen aanleiding zouden geven tot besmetting bij de ontvanger. Aangezien we iedereen die ziek is – zoals altijd – vragen niet te komen doneren, is er sowieso geen enkel probleem met de veiligheid van transfusies. Bovendien is er tot op heden nog voor geen enkel respiratoir virus, inclusief coronavirussen en het griepvirus, aangetoond dat het kan overgedragen worden via bloed. We kunnen dus besluiten dat bloed geven én krijgen veilig is.
Voorzorgen bij reizen of ziektesymptomen:
-
Ben je langer dan 48 uur naar het buitenland geweest, of korter dan 48 uur maar heb je per boot of vliegtuig gereisd of ben je naar een land buiten de EU of Schengenzone geweest (b.v. met Eurostar vanuit Londen)? Dan kan je 17 dagen niet doneren vanaf de dag van terugkeer
- wanneer het PLF (Passagier Lokalisatie Formulier) heeft uitgewezen dat quarantaine of testing nodig was, tenzij de quarantaine mag beëindigd worden na 1 negatieve test én geen 2de negatieve test op dag 7 nodig is. In dit geval is donatie mogelijk na deze ene negatieve test en is geen 17 dagen uitstel nodig.
- wanneer geen PLF of een papieren PLF (zonder automatische evaluatie) werd ingevuld, tenzij je uit een groene of oranje zone komt, of tenzij je uit een rode zone binnen de EU of Schengenzone komt en in dit laatste geval minstens 2 weken volledig gevaccineerd bent (~vaccinatiecertificaat) of genezen bent van COVID-19 in de laatste 6 maanden (~herstelcertificaat).
-
Wanneer je de laatste 14 dagen symptomen vertoonde die kunnen wijzen op een COVID-19 infectie vragen we je om niet naar de collecteplaats te komen.
- Verkoudheid, loopneus, niezen, keelpijn
- Geur- en/of smaakverlies
- Hoest (zowel droge hoest als ophoesten van fluimen soms met bloed)
- Koorts (soms beperkt tot een lichte verhoging van temperatuur)
- Moeheid, algemene malaise, rillingen, spierpijnen
- Gastro-intestinale symptomen zoals misselijkheid en diarree
- Kortademigheid
-
Krijg je koorts > 37,5°C binnen de 72 uur na je donatie? Ontwikkel je ziektesymptomen of blijk je zelf coronapositief binnen de 14 dagen na je donatie? Laat het ons dan zo snel mogelijk weten online of telefonisch op 0800 777 01.
Mag ik eten of drinken voor ik bloed, plasma of bloedplaatjes geef?
Een lichte maaltijd twee uur voor de donatie is ideaal. Als het meer dan zes uur geleden is dat je iets hebt gegeten, of als je vlak voor de donatie een zware maaltijd hebt genomen, is het mogelijk dat je je onwel voelt na de donatie.
We bieden je een glaasje water aan om te drinken voor de afname. Zo zorg je ervoor dat je vochtbalans ideaal is voor het geven van bloed, plasma of bloedplaatjes. Alcohol laat je beter achterwege voor en na de donatie. Dronken donoren weigeren we tijdens de donorselectie.
Is het belangrijk dat doneren vrijwillig gebeurt?
Ja, de veiligheid van bloedproducten is heel erg belangrijk. Daarom is het essentieel dat het geven van bloed, plasma of bloedplaatjes in ons land gebaseerd is op vrijwilligheid. Mensen die vrijwillig bloed afstaan, doen dat voor elkaar. Uit overtuiging. Omdat ze mensen in hun omgeving willen helpen.
Mag ik mij terugtrekken als donor?
Ja, op elk moment kan je je terugtrekken als donor. Zelfs als je op de afnamezetel ligt, kan je beslissen om er niet mee door te gaan. Je kan ook op elk moment beslissen dat je geen donor meer wil zijn. Eén keer bloed, plasma of bloedplaatjes geven, houdt geen verplichtingen in voor de toekomst.
Waarom moet ik mijn identiteitskaart tonen?
Bij je inschrijving maken we gebruik van je elektronische identiteitskaart voor een eenduidige en onbetwijfelbare identificatie van jou als donor. Dit is van fundamenteel belang om de weg van jouw donatie tot bij de ontvanger op elk moment te kunnen opvolgen.
Via de chip lezen we de volgende gegevens in: het rijksregisternummer, naam, voornaam, geboortedatum, geslacht, adres en foto.
We zijn door het Sectoraal Comité van het Rijksregister gemachtigd om het identificatienummer van het rijksregister te gebruiken.
Wat gebeurt met mijn persoonlijke gegevens?
Jouw persoonlijke gegevens gebruiken we enkel voor het beheer van onze administratieve en medische gegevens, en anonieme informatieverstrekking over onze bloedtransfusieactiviteiten. Volgens de wetgeving op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer heb je na schriftelijke aanvraag het recht om jouw persoonsgegevens te raadplegen en wijzigen.
Wat betekent ‘geïnformeerde toestemming’?
Dit betekent dat je met kennis van zaken toestemming geeft voor de afname van je bloed, plasma of bloedplaatjes. Kennis van zaken houdt in dat je het voorlichtingsmateriaal las, de mogelijkheid had om vragen te stellen en bevredigende antwoorden kreeg. Het houdt ook in dat je in de medische vragenlijst en tijdens het medische onderzoek informatie gaf die naar beste weten waarheidsgetrouw is.
Daarnaast wordt ook toestemming gevraagd voor het gebruik van reststalen voor wetenschappelijk en epidemiologisch onderzoek. Indien je dit niet wenst, kan je de opt-out aankruisen op de medische vragenlijst.
Ten slotte geef je aan dat je geïnformeerd bent dat je tot 12 uur na de bloedafname geen gevaarlijke beroepen mag uitvoeren, of lichamelijke of sportieve activiteiten met risico voor jezelf of derden. Indien je vragen hebt over je donatie, kan je dit altijd bespreken met de afnamearts.