Eerste hulp bij CO-vergiftiging

Rode Kruis heeft je hulp nu nodig

Hoe kan je helpen

Iedere herfst- en winterperiode hoor je het opnieuw: mensen die het slachtoffer worden van een CO-vergiftiging, vaak met fatale gevolgen. Maar wat is nu precies zo'n CO-vergiftiging? Hoe moet je reageren wanneer je iemand aantreft met een CO-vergiftiging? En wat kan je doen om het te voorkomen?

CO-vergiftiging

Koolstofmonoxide (CO) is een gas dat vrijkomt bij een onvolledige verbranding. Dit kan voorkomen bij alle brandbare materialen (bijvoorbeeld steenkool, gas, stookolie of hout). CO kan vrijkomen bij het gebruik van verwarmingstoestellen in slecht verluchte ruimtes, maar ook bij brand, bij industriële rookgassen, sigarettenrook of de uitlaatgassen van een auto. Het is een kleurloos, reukloos en smaakloos gas. Je kan het dus niet waarnemen zonder meettoestel.

In normale omstandigheden binden de rode bloedcellen zich in de longen met zuurstof. Op die manier wordt zuurstof vervoerd naar alle delen van het lichaam. Ingeademde CO bindt veel sterker aan de rode bloedcellen dan zuurstof en blijft er bovendien aan gebonden. Dat maakt dat de rode bloedcellen na een tijdje verzadigd raken met CO en daardoor onvoldoende zuurstof kunnen vervoeren. Het slachtoffer krijgt een zuurstoftekort.

De ernst van een CO-vergiftiging en de evolutie van de symptomen zijn afhankelijk van de hoeveelheid CO die in het lokaal aanwezig is, de duur dat het slachtoffer in het lokaal was en het aantal rode bloedcellen dat met CO verzadigd is. Kinderen zijn gevoeliger voor een CO-vergiftiging dan volwassenen. Bij een zwangere vrouw kan CO een handicap of de dood van het ongeboren kind veroorzaken.

Wat kan je doen ter preventie?

Schaf uitsluitend veilige verwarmingstoestellen aan. Laat deze toestellen installeren en regelmatig onderhouden door een vakman. Gebruik geen extra verwarmingstoestellen (op basis van een vlam) met olie of gas zonder ze aan te sluiten op een schoorsteen.
Zorg voor voldoende ventilatie in de woning.
Zorg ervoor dat de schoorsteen goed werkt. Dit heeft te maken met de constructie zelf, de weersomstandigheden, de intensiteit waarmee de kachel brandt en de kwaliteit van de luchtafvoer.
Bij aardgas heeft de vlam bij een normale verbranding een blauwe kleur. Er dreigt gevaar als de vlam groter is dan normaal of een geel-oranje kleur heeft.
Een goed geplaatste en van een CE-keurmerk voorziene CO-detector kan je tijdig verwittigen bij een verhoogde CO-concentratie in je woning.
Laat de motor van je wagen nooit draaien in een gesloten ruimte.

Wat stel je vast bij CO-vergiftiging?

Het slachtoffer heeft hoofdpijn, is duizelig en kan suf en vermoeid zijn.
Hij kan misselijk zijn en nadien braken.
Uiteindelijk verliest het slachtoffer het bewustzijn. Hij kan in coma raken en sterven.
Het slachtoffer heeft vaak een roze kleur, ook al is hij gestikt.
Bij een langdurige blootstelling aan een zeer lage concentratie CO komen de symtomen ook voor, maar minder uitgesproken.

Wat doe je bij CO-vergiftiging?

Zorg voor de veiligheid:
- Als je het slachtoffer niet veilig kan benaderen, alarmeer onmiddellijk 112 en wacht in een veilige omgeving. Laat de redding in dat geval over aan de hulpdiensten, die beschikken over ademhalingsbescherming.
- Evacueer het slachtoffer enkel uit de giftige atmosfeer als je dat kan doen zonder jezelf in gevaar te brengen.
- Open van buitenaf de ramen en deuren.
- Schakel indien mogelijk de vermoedelijke bron van CO uit.
- Een natte zakdoek voor je mond houden, beschermt je niet tegen de inademing van CO. Zelfs een gasmasker doet dat niet als het niet voorzien is van een speciale filter.
Controleer het bewustzijn en de ademhaling van het slachtoffer.
Alarmeer 112.
Een bewust slachtoffer met ademhalingsmoeilijkheden laat je een comfortabele positie aannemen (zitten, afzittend, staand). Vaak voelen slachtoffers zich het best als ze voorovergebogen zitten met de ellebogen op tafel.
Zorg dat het slachtoffer vrij kan ademen. Indien nodig maak je knellende kledij wat losser.