Schiet niet! Hulp is onderweg

Het rode kruis, de rode halve maan en het rode kristal zijn universele tekenen van hoop voor mensen in humanitaire crisissen. Voor gemeenschappen die trauma’s ondervinden van gewapende conflicten, interne onrust en noodsituaties zijn de emblemen het teken dat neutrale en onpartijdige hulp onderweg is.

Tijdens gewapende conflicten zijn het internationaal erkende symbolen van bescherming. Ze betekenen dan: ‘Schiet niet!’.

Misbruik van de emblemen

Het gebruik van de emblemen wordt strikt geregeld in de Verdragen van Genève van 1949 en de Aanvullende Protocollen van 1977 en 2005. Zij vermelden onder meer het gebruik, de afmetingen, het doel en de plaatsing van het embleem, de personen en goederen die het beschermt, de verplichte eerbiediging en de sancties op misbruik.

Enkele voorbeelden van hoe het niet moet…

Elk gebruik van de emblemen dat niet uitdrukkelijk is toegestaan door het internationaal humanitair recht (IHR) is een misbruik en doet afbreuk aan de beschermende waarde ervan. Er zijn drie soorten misbruik:

• Imitatie: dit is het gebruik van een teken dat door vorm en/of kleur verwarring met het embleem kan opleveren. Bij twijfel of een gebruik al dan niet een imitatie is, moet de voorkeur gegeven worden aan bescherming van het embleem en moet men dus besluiten dat het imitatie is.

• Onrechtmatig gebruik: zoals het gebruik van het embleem door onbevoegden (handelsondernemingen, apotheker, medische centra, niet-gouvernementele organisaties, particulieren, etc.). Er is ook sprake van misbruik als personen die wel gemachtigd zijn tot het gebruik van het embleem zich niet houden aan de regels van de Verdragen en Aanvullende Protocollen.
  
  
  
  
• Verraderlijk gebruik (perfidie): wanneer het embleem wordt misbruikt tijdens conflicten om strijders of militair materieel te beschermen. Zowel in internationale als in niet-internationale gewapende conflicten vormt het verraderlijk gebruik van het embleem een oorlogsmisdaad.
  
  
  
  

Het IHR bepaalt dat elke staat die partij is bij de Verdragen van Genève maatregelen moet nemen om zowel in oorlogs- als in vredestijd misbruik van het embleem te voorkomen en te bestraffen en dat de bescherming van het embleem wettelijk vastgelegd moet worden.

De bescherming van de benaming ‘Rode Kruis’, rode halve maan en rode kristal en de tekens en emblemen van het Rode Kruis zijn in België vastgelegd in de wet van 4 juli 1956 (zoals gewijzigd in 2013).

Meer weten over onze emblemen.