Festivalzomer? Go!

Ik word wakker van enkele muggen in de slaapkamer die op mysterieuze wijze mijn muggenraam te slim af zijn geweest. Een doldwaze, maar succesvolle jachtpartij later lig ik terug in bed en bedenk me: hé, het wordt zomer. Festivalitis!

Op de agenda staan Werchter (Ellie Goulding, joehoe), Summerfestival, Reggae Geel, Sfinks Mixed, … Je zou bijna denken dat ik met een tent van de ene weide naar de andere trek, maar niets is minder waar. Op al deze festivals – en geloof me als ik zeg dat het slechts een kleine greep uit het aanbod is – staan vrijwilligers van Rode Kruis-Vlaanderen paraat. Wanneer ik er zo over nadenk, dan zie ik meteen de (tien)duizenden festivalgangers voor me en begin ik na te denken over de risico’s die daarmee gepaard gaan. Wonden klein en groot die verzorgd moeten worden; magen die protesteren na het eten van sushi; een verdwaald satéstokje door de voet van een festivalbezoeker? Wij weten raad!

Alles draait om vrijwilligers

Wat je als publiek amper ziet en waar je misschien nog minder bij stilstaat, is de heuse organisatie die achter de schermen gebeurt. De medische voorzieningen lijken soms op een kleine spoedgevallendienst. Wist je dat we soms 30 slachtoffers over de vloer krijgen op amper 60 minuten tijd? Of dat er op bepaalde evenementen honderden en honderden meters aan wondpleister gekleefd wordt? Dat alles door mensen die in hun vrije momenten belangeloos tijd investeren in anderen.

Onze vrijwilligers zijn van alle markten thuis: leerkrachten, maatschappelijk werkers, autoverkopers, boekhouders, informatici, werftoezichters, koks, ingenieurs, … Maar allen zijn, ook weer in hun vrije momenten, professioneel opgeleid om correct te handelen bij eerste hulp, medische aandoeningen en medische urgenties. Misschien is de warme bakker uit jouw buurt in zijn vrije tijd wel ambulancier en komt hij je redden op een van de festivals.

Dit alles wordt ondersteund door een stevig team dat instaat voor materiaal, administratie en coördinatie. Daarnaast komen ook vakprofessionals zoals verpleegkundingen en artsen mee helpen in de hulpposten. Het mag duidelijk zijn: véél vrijwilligers die klaar staan, voor én achter de schermen. Aan die planning beginnen we al in de herfst. Het gaat om het vinden van ‘trekkers’ voor elk ‘project’. Daarna volgt het leggen en onderhouden van contacten, inzet bepalen aan de hand van evaluaties en feedback, materiaal in orde brengen, … Voor sommigen is het een tweede job geworden waarbij anderen grote ogen trekken als we aanhalen dat het vrijwilligerswerk is.

Een eerste spannend moment is het vinden van hulpverleners. Dat gebeurt zo’n twee maanden voor het evenement. Die hulpverleners worden gevraagd om (daar ben ik weer: gratis) hun inzet te leveren. Soms gaat dat vlot, maar wanneer we mensen zoeken tijdens een examen- of vakantieperiode, of zelfs gewoon midden in de week, dan durft het al eens wat moeilijker lopen. De weken voordien worden de laatste gaatjes gedicht en zijn we klaar voor de preventieve hulpactie.

Op alles voorbereid

Er kan altijd iets grondig mislopen op een festival. Zo kan een heuse regenbui roet in het eten gooien van vele kampeerders, of kan een windhoos tenten optillen als pluimpjes. Wanneer het medisch interventieplan (MIP) wordt afgekondigd, schakelt de hele Rode Kruis-organisatie een versnelling (of vier) hoger. De volledige werking wordt omgegooid aan de hand van een vooraf vastgelegd draaiboek. Ook dàt hoort erbij. De goede samenwerking met de andere diensten (brandweer, politie, veiligheid, …) wordt plots nog een stuk intenser. Via een automatisch alarmeringssysteem worden extra vrijwilligers opgetrommeld. Weet dat we op eender welk moment van de dag, zon- en feestdagen inclusief, met één druk op de knop tientallen extra krachten en een enorme berg materiaal achter de hand houden en beschikbaar hebben.

Bespreken van eerdere rampeninzet, zgn. table-top oefeningen, realistische mono- en multidisciplinaire rampoefeningen, … bereiden diezelfde vrijwilligers voor op “als het even mis gaat.” Zij kunnen professioneel handelen, ondanks dat het niet hun beroep is (maar misschien soms wel zo lijkt wanneer die strijkmand thuis weer blijft staan). Zij vormen één van de hoekstenen binnen de nationale rampenwerking, zelfs in die mate dat er een Koninklijk Besluit over bestaat. En, jawel, opnieuw gratis en in hun vrije momenten.

Elke vrijwilliger heeft zo zijn eigen reden om actief te zijn in zo’n grote organisatie als de onze. Ik schrijf opzettelijk ‘ons’, want Rode Kruisvrijwilliger zijn, dat draag je mee in hart en nieren. De ene doet het omdat hij er veel kan bijleren, de andere heeft er zijn vriendenkring, familie of lief, nog een andere gaat graag naar festivals en concerten, … Bijna elke reden is goed om er één of tientallen dagen per jaar aan te besteden.

Als je deze zomer vrijwilligers van ‘ons’ Rode Kruis bezig ziet of zelfs beroep op hen doet, bedank hen dan even. Want daarmee worden ze uiteindelijk betaald: erkenning en respect voor wat zij in hun vrije tijd doen voor anderen, op professionele wijze en vol overgave.